Fundacja FUNDUSZ WSPÓŁPRACY

Podprojekt 2. Opracowanie modelu zastosowania elastycznych form zatrudnienia.

W ramach podprojektu 2 dostępne są następujące produkty:

1) Raport końcowy z wykonania podprojektu 2

2) Zmiany w organizacji pracy i wyposażenia technicznego a wielkość i produktywność pracy ludzkiej

W raporcie omówiono wybrane tendencje zmian o charakterze organizacyjnych i technicznym, jakie mają miejsce w przemyśle okrętowym. Wśród zmian organizacyjnych zwrócono uwagę, między innymi, na procesy outsourcingowe zachodzące w tej branży. W przypadku zmian o charakterze technicznym skupiono się na zjawiskach informatyzacji i automatyzacji procesów realizowanych w stoczniach. Nie zabrakło też krótkiej refleksji na temat sytuacji w polskich stoczniach oraz wskazania kierunków jej poprawy.

3) Zmiany w strukturze typów budowanych statków a zmiany wielkości i struktury zatrudnienia

W raporcie podjęto próbę oceny wpływu typów budowanych w stoczniach statków na zatrudnienie. W opracowaniu znalazła się charakterystyka wybranych typów statków (m.in. zbiornikowców, kontenerowców, masowców i statków pasażerskich) oraz krótki opis sytuacji rynkowej w poszczególnych segmentach. W dalszej części opracowania podjętą próbę określenia, jak decyzje produktowe (tj. wybór określonych typów statków przez stocznię) mogą wpływać na szeroko rozumiane zatrudnienie (głównie w wymiarze jakościowym).

4) Koszty pracy i wielkość wynagrodzeń a migracja pracowników stoczniowych w krajach UE

W raporcie tym podjęta została problematyka związana z polityką zatrudnienia realizowaną przez polskie stocznie. Kolejne rozdziały raportu obejmują analizę porównawczą kosztów i czasu pracy, a także struktury zatrudnienia zarówno w europejskim, jak i światowym rynku stoczniowym. Na tle analizy poziomu wynagrodzeń oferowanych przez polskich pracodawców zostały przedstawione kierunki migracji pracowników do wybranych krajów Europy. W części załączników raport wskazuje również na przykładowe oferty rynku pracy skierowane do polskich stoczniowców, pokazując tym samym wyraźną dysproporcję warunków płacowych pomiędzy Polską a innymi krajami europejskimi.

5) Wpływ współpracy międzynarodowej i krajowej na produktywność pracy

W niniejszym opracowaniu przedstawiona została struktura światowego rynku okrętowego, a także przeprowadzona została analiza produktywności stoczni w wybranych państwach świata. Na podstawie tych informacji opisane zostały uwarunkowania determinujące współpracę stoczni w ramach struktury OECD, a także Unii Europejskiej. Raport przedstawia ponadto syntezę współpracy krajów europejskich w ramach Programu Leadership 2015. Omówione zostały również inne formy współpracy, m.in. Platforma Technologiczna Waterborne oraz Działania Europejskiego Zrzeszenia Pracodawców Przemysłu Okrętowego CESA. Uwarunkowania rozwoju stoczni wybranych państw Europy zostały również odniesione do powstających w tym sektorze gospodarki związków kapitałowych oraz klastrów.

6) Wpływ zmian popytu na statki na wielkość i strukturę zatrudnienia w przedsiębiorstwach produkujących wyposażenie okrętowe

Niniejszy raport zawiera analizę czynników warunkujących funkcjonowanie przedsiębiorstw wyposażenia okrętowego. Omówiony został ponadto udział, a także znaczenie tych podmiotów w poszczególnych etapach budowy statków. Na podstawie analizy finansowej firm tego sektora przeprowadzone zostały badania wpływu wielkości produkcji stoczniowej na działalność podmiotów kooperujących ze stoczniami. W raporcie zostały ponadto poddane analizie tendencje w polityce zatrudnienia przedsiębiorstw okrętowych na tle sytuacji w samych stoczniach. Raport kończy się diagnozą uwarunkowań dotychczasowego funkcjonowania przedsiębiorstw okrętowych, a także wyznaczeniem kierunków dalszego rozwoju tych podmiotów.

7) Wpływ zmian w strukturze kapitałowej i własnościowej na zmiany w zatrudnieniu w przemyśle okrętowym

Raport koncentruje się na kwestiach związanych z przemianami o charakterze kapitałowo - organizacyjnym, jakie zachodziły i zachodzą w przemyśle okrętowym na świecie. W opracowaniu zwrócono uwagę na zjawiska dotyczące koncentracji produkcji okrętowej, a także na tendencje w zakresie strategii (głownie produktowej). Nie zabrakło też rozważań dotyczących outsourcingu, który jest zjawiskiem powszechnym w tej branży, skutkujący także wieloma zmianami w sferze zatrudnienia.

8) Elastyczne formy zatrudnienia we współczesnej gospodarce rynkowej

W opracowaniu poddano analizie elastyczne formy zatrudnienia spotykane we współczesnej gospodarce rynkowej. Opisano kierunki przemian zachodzące na rynku pracy oraz przyczyny tych zmian, które prowadzą do wykształcenia się nowego, bardziej elastycznego modelu zatrudnienia. Szczególna uwagę poświęcono tzw. elastyczności numerycznej związanej z elastycznym dostosowywaniem liczby zatrudnionych do aktualnych potrzeb przedsiębiorstwa. W opracowaniu scharakteryzowano również korzyści i zagrożenia, jakie powodować mogą poszczególne rodzaje zatrudnienia, zarówno z punktu widzenia pracodawcy, jak i pracownika.

9) Analiza ram prawnych stosowania elastycznych form zatrudnienia w Polsce

Opracowanie przedstawia ramy prawne stosowania elastycznych form zatrudnienia we współczesnej gospodarce rynkowej. W opracowaniu znaleźć można podstawy prawne, zgodne z prawodawstwem polskim, stosowania opisanych w rezultacie IBnGR-GAB 9 elastycznych form zatrudnienia. Podział, jaki został tu zastosowany (nietypowe umowy o pracę, szczególne formy zatrudniania, umowy cywilnoprawne oraz samozatrudnienie) w przejrzysty sposób ukazuje specyfikę poszczególnych form zatrudnienia. Dokument ten tabelarycznie obrazuje różnice między typową formą zatrudnienia, jaką jest umowa o pracę, a a typową- umowa zlecenie i umowa o dzieło.

10) Możliwości zastosowania elastycznych form zatrudnienia w przemyśle okrętowym - rekomendacje

Opracowanie składa się z dwóch części. Pierwsza omawia aspekty ekonomiczno-organizacyjne stosowania elastycznych form zatrudnienia w przemyśle okrętowym i porusza takie zagadnienia jak: potrzeba i możliwości stosowania tych form ze względu na specyfikę branży, omówienie wyników badań w zakresie rekomendowanych form zatrudnienia oraz zawodów stoczniowych, w których elastyczne formy mogą mieć zastosowanie, nastawienie poszczególnych grup pracowniczych do elastycznych form zatrudnienia i możliwości ich wdrożenia w organizacji. Część II dotyczy aspektów prawnych związanych ze stosowaniem elastycznych form zatrudnienia w przemyśle okrętowym. Omówione zostały rekomendowane formy zatrudnienia oraz możliwości ich zastosowania na poszczególnych stanowiskach w organizacji.

11) Budowa modelu elastycznych form zatrudnienia

W ramach podprojektu 2, który ma na celu opracowanie modelu zastosowania elastycznych form zatrudnienia w przemyśle okrętowym, zostało przygotowane zadanie polegające na zbudowaniu modelu elastycznych form zatrudnienia do zastosowania w symulatorze korzyści stosowania EFZ. Zadanie polegało na wyborze podmiotów, elastycznych form zatrudnienia oraz aspektów uwzględnianych w procesie decyzyjnym do zastosowania w modelu. Po merytorycznym opracowaniu poszczególnych aspektów dla wybranych form zatrudnienia został zbudowany model wiążący te wszystkie elementy w formule elektronicznej. Model funkcjonuje w symulatorze w wersji przeznaczonej do bezpośredniego zastosowania dla użytkownika w branży okrętowej.

12) Weryfikacja przyjętych w modelu założeń przez podmioty wytypowane do testowania

Opracowanie zawiera etapy dokonywania weryfikacji założeń i treści w modelu elastycznych form zatrudnienia. Pokazuje etapy ewaluacji modelu EFZ jakie zachodziły na podstawie weryfikacji partnerów i innych ekspertów. W załącznikach zaś przedstawione są uwagi i sugestie partnerów co do poprawności merytorycznej i technicznej, które w dużym stopniu pomogły w procesie weryfikacji przyjętych założeń modelu.

13) Wyniki testowania modelu

Opracowanie zawiera syntetyczny opis i efekt zmian wprowadzonych w wyniku zebranych informacji podczas procesu testowania Modelu Elastycznych Form Zatrudnienia. Testowanie było dokonywane zarówno przez samych ekspertów jak i przedstawicieli poszczególnych Partnerów, przedstawicieli przemysłu okrętowego oraz inne podmioty zainteresowane EFZ. Proces testowania odbywał się podczas licznych spotkań, seminariów, konferencji, konsultacji. Jako narzędzie wykorzystywane były ankiety (wzory w załączeniu).

14) Rekomendacje wynikające z testowanego modelu elastycznych form zatrudnienia

Opracowanie jest syntetycznym zbiorem wniosków z działań związanych z tworzeniem i testowaniem SKEFZ. Autorzy raportu skupili się w głównej mierze na przedstawieniu idei i założeń przyświecających Partnerstwu podczas tworzenia SKEFZ dotyczących funkcji jakie powinno spełniać narzędzie oraz grupy docelowych odbiorców. Scharakteryzowano główne walory użytkowe Symulatora oraz możliwości jego dalszego upowszechniania. Opracowanie składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym omówiono główne założenia budowy SKEFZ, grupę docelowych użytkowników, cechy narzędzia i główne atuty jego użytkowania. W drugim w sposób syntetyczny przedstawiono zasady funkcjonowania narzędzia. W trzecim podjęto szerokie rozważania na temat uniwersalności zastosowań i funkcjonalności Edytora DMML, narzędzia informatycznego, o które oparto budowę Symulatora. Ostatni rozdział zaś, przedstawia przykłady możliwości wykorzystania SKEFZ w innych dziedzinach niż przemysł okrętowy, dla którego został dedykowany Symulator.

15) Metodologia oceny możliwości zastosowania elastycznych form zatrudnienia

Opracowanie ma na celu przedstawienie potencjalnemu użytkownikowi Symulatora metodologii oceny możliwości zastosowania elastycznych form zatrudnienia w organizacji. Chociaż potencjalnie każda organizacja może takie formy stosować, w praktyce występuje szereg uwarunkowań i ograniczeń. Organizacja zmuszona jest przeprowadzić analizę swoich wewnętrznych uwarunkowań, aby określić na ile potrzebne i opłacalne jest stosowanie elastycznych form zatrudnienia, a ponadto na ile możliwe jest ich wprowadzenie.

16) Symulator korzyści stosowania elastycznych form zatrudnienia - podręcznik wdrażania

Podręcznik wdrażania symulatora EFZ składa się z 5 rozdziałów: 1 - zawiera opis roli elastycznych form zatrudnienia na współczesnym rynku pracy, definicję EFZ, oraz korzyści i zagrożenia wynikające z ich stosowania, 2 - opisuje wewnątrzorganizacyjne czynniki determinujące stosowanie EFZ, 3 - przedstawia czynniki (kryteria) zewnętrzne, jakie wpływają na proces modelowania drzewa decyzyjnego przy wyborze EFZ 4 - zawiera dokładny opis w jaki sposób można zbudować drzewo decyzyjne w Edytorze DMML, aby powstał Symulator EFZ, 5 - opis modułu analityka- jak wykorzystać informacje zapisane w systemie o przebiegu przeprowadzonych symulacji do celów analitycznych (opis metod statystycznych).

17) Specyfikacja wymagań i założeń funkcjonalnych do PEFZ

Podsystem Elastycznych Form Zatrudnienia stanowi część składową Portalu Branżowego Przemysłu Okrętowego SHIPORT. W opracowaniu zawarte są założenia koncepcyjne, zakres informacyjny, źródła danych i wsad początkowy, scharakteryzowani są wszyscy aktorzy podsystemu i zasady zarządzania wiedzą, a także wstępne informacje jak wyglądać będzie interfejs podsystemu. Opis ten stanowi podwalinę do opracowania oprogramowania i jego implementacji.

18) Specyfikacja wymagań i założeń funkcjonalnych do Symulatora Korzyści Elastycznych Form Zatrudnienia

Rezultat jest ściśle związany z realizacją zadania polegającego na opracowaniu modelu stosowania elastycznych form zatrudnienia. Opracowanie w dziewięciu rozdziałach definiuje m.in.: cele i wymagania oprogramowania z perspektywy pracobiorcy, pracodawcy, analityka i eksperta w dziedzinie EFZ; architekturę systemu i jego moduły (Projektant, Decydent, Repozytorium, Analityk); model problemu decyzyjnego; wymagania funkcjonalne i techniczne oraz opis cech modelowych Symulatora. Kolejne etapy tego zadania są następujące: Projektowanie i implementacja SKEFZ, Ocenianie SKEFZ przez Partnerów, Wdrażanie SKEFZ.

19) Dokumentacja powdrożeniowa SKEFZ

Opracowanie zawiera specyfikację zmian wprowadzonych do oprogramowania Symulator Korzyści Elastycznych Form Zatrudnienia (SKEFZ) w trakcie wdrażania. Opisany jest także proces wdrażania edytora modeli decyzyjnych oraz Serwisu internetowego Symulatora SKEFZ. Załącznik 1 zawiera dokumentację użytkownika Edytora modeli decyzyjnych. Załącznik 2 zawiera „Internetowy interfejs graficzny oraz szablon załączników modelu EFZ". Załącznik 3 zawiera „Słownik pojęć SKEFZ".